Η Σάρλοτ Μπροντέ (Charlotte Brontë, 21 Απριλίου 1816 – 31 Μαρτίου 1855) ήταν Αγγλίδα συγγραφέας. Ήταν η μεγαλύτερη από τις Αδελφές Μπροντέ.
Γεννήθηκε στο Θόρντον του Γιόρκσιρ (Αγγλία) το 1816 και ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά του Ιρλανδού κληρικού Πάτρικ Μπροντέ και της Μαρία Μπράνγουελ.
Μετά το θάνατο της μητέρας της από καρκίνο, την ανατροφή της καθώς και των αδελφών της ανέλαβε η θεία της, ενώ τον Αύγουστο του 1824, η Σάρλοτ, μαζί με την Έμιλυ, τη Μαρία και την Ελίζαμπεθ, στάλθηκαν σε εκκλησιαστικό σχολείο στο Λάνκασιρ. Οι κακές συνθήκες του σχολείου επηρέασαν την υγεία και τη φυσική κατάσταση της Σάρλοτ, ενώ επέσπευσαν το θάνατο των δυο μεγαλύτερων αδελφών της (Μαρία και Ελίζαμπεθ) από φυματίωση το 1825.
Άνγκρια και Γκόνταλ
Στο πατρικό τους σπίτι, η Σάρλοτ μαζί με τα αδέλφια της, Μπράνγουελ, Έμιλυ και Ανν, άρχισαν να γράφουν για τη ζωή και τα έργα των κατοίκων των φανταστικών βασιλείων τους: η Σάρλοτ κι ο Μπράνγουελ για το βασίλειο της Άνγκρια, η Έμιλυ κι η Ανν για το βασίλειο του Γκόνταλ.
Πορτραίτο της Σάρλοτ Μπροντέ από τον Τζορτζ Ρίτσμοντ (περ. 1850).
Εργασία σε οικοτροφείο
Η Σάρλοτ συνέχισε την εκπαίδευσή της κι έγινε δασκάλα. Από το 1839 ως το 1841 δούλεψε ως οικονόμος σε αρκετές οικογένειες, ενώ το 1842 μαζί με την Έμιλυ εργάστηκαν σε ένα οικοτροφείο στις Βρυξέλλες, μέχρι το θάνατο της θείας τους το 1842.
Το 1843, η Σάρλοτ επέστρεψε στο οικοτροφείο, όπου έγινε μοναχικός χαρακτήρας, νοσταλγούσε το πατρικό της σπίτι κι ήταν ιδιαίτερα δεμένη με τον εργοδότη της, Κονσταντέν Εζέ. Επέστρεψε το 1844 και τα βιώματά της ενέπνευσαν κάποια από τα μετέπειτα έργα της.
Τα χρόνια της συγγραφής
Το 1846, η Σάρλοτ, η Έμιλυ κι η Ανν εξέδωσαν μια ποιητική συλλογή με τα ανδρικά ψευδώνυμα Κάρρερ, Έλλις και Άκτον Μπελ προκειμένου να αποφύγουν τις προκαταλήψεις που υπήρχαν ενάντια στις γυναίκες συγγραφείς.
Έγραψε τα εξής μυθιστορήματα:
- Jane Eyre “Τζέην Έυρ” (1847)
- Shirley “Σίρλευ” (1849)
- Villette “Βιλλέτ” (1853)
- The Professor “Ο Καθηγητής” (1857)
Τα έργα της δεν βρήκαν μεγάλη ανταπόκριση από τους κριτικούς, ενώ υπήρξαν αρκετές συζητήσεις για την πραγματική ταυτότητα του “Κάρρερ Μπελ“. Το πρώτο της βιβλίο, “Ο Καθηγητής“, ήταν εμπνευσμένο από τον έρωτα της για τον Εζέ, ενώ μεγάλη επιτυχία κι αναγνώριση της έφερε η Τζέην Έυρ, που ήταν ουσιαστικά σαν αυτοβιογραφία της.
Όλα τα έργα της χαρακτηρίζονται από έντονο ρομαντισμό και λυρισμό και είναι κυρίως εμπνευσμένα από τις προσωπικές της εμπειρίες.
Πέθανε το 1855 ένα χρόνο μετά τον γάμο της με τον Άρθουρ Μπελ Νίκολς και κατά την διάρκεια εγκυμοσύνης. Τα περισσότερα στοιχεία για τη ζωή της είναι γνωστά από τη βιογραφία της, από την Ελίζαμπεθ Γκάσκελ. (“Η ζωή της Σαρλότ Μπροντέ”, εκδ. Ίνδικτος, 2005, μετάφραση Εύη Γεωργούλη . ISBN 960-518-208-4. Missing or empty |title= (βοήθεια))
Μεταφράσεις στα ελληνικά
Jane Eyre (Τζέην Έυρ)
- μτφ. Νινίλα Παπαγιάννη -εκδ. Ίκαρος, τόμος α’ / 1950 και τόμος β’ / 1954 και επανέκδοση από εκδ. Ζαχαρόπουλος, 1999, ISBN 9789602084458}}
- μτφ. Σωτήρης Πατατζής -εκδ. Παρθενών, 1954
- μτφ. Γ. Ταρσατόπουλος -εκδ. Ρομάντσο, 1955
- μτφ. Πολύβιος Βοβολίνης -εκδ. Δαρεμάς, χ.χ.
- μτφ. Βασίλης Λιάσκας -εκδ. Δαμιανός, χ.χ.
- μτφ. Γεωργία Δεληγιάννη – Αναστασιάδη (διασκευή για παιδιά) εκδ. Μίνωας, 1963, ISBN 9789602400623
- μτφ. Πιπίνα Τσιμικάλη (διασκευή για παιδιά) εκδ. Άγκυρα, 1966
- μτφ. Γιάννης Καρούζος -εκδ. Αποσπερίτης, 1984
- μτφ. Πόλυ Μοσχοπούλου -εκδ. Κάκτος, 1991, ISBN 9789603827818
- μτφ. Δημήτρης Κίκιζας -εκδ. Σμίλη, 1997, (το βιβλίο περιλαμβάνει σχόλια, κριτικές και εικόνες σχετικές με το έργο), ISBN 9789607793058
- μτφ. Μαριλένα Αλεβίζου -εκδ. Πατάκης, 1998
Villette (Βιλλέτ)
- μτφ. Μαργαρίτα Πετρακοπούλου -εκδ. Γιάννη Ζέρβα, 1957
- μτφ. Μαρία Λαϊνά -εκδ. Σμίλη, 2004, ISBN 9789607793485
Shirley (Σίρλεϋ)
- μτφ. Εύα Σιμάτου -εκδ. Φιλότυπον, 2011, ISBN 9789609464116
The professor (Ο καθηγητής)
- μτφ. Άρης Δικταίος (ως «Το παρθεναγωγείο») -εκδ. Κ.Μ., 1955 και επανέκδοση από εκδ. Επικαιρότητα, 1979 και τις εκδ. Ζαχαρόπουλος, ISBN 9789602085462
- μτφ. Μαρία Λαϊνά -εκδ. Σμίλη, 2005, ISBN 9789607793546